Μια από τις σημαντικότερες πτυχές της ιστορίας του Ακρωτηρίου έφεραν στο φως οι αρχαιολογικές σκαπάνες που έγιναν στην περιοχή. Στο Ακρωτήρι και συγκεκριμένα στην τοποθεσία Αετόκρεμμος, ανευρέθηκε η πρώτη περιοχή της Κύπρου που κατοικήθηκε από ανθρώπους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και Ενημέρωσης του Ακρωτηρίου, ο Αετόκρεμμος, πριν από 1200 περίπου χρόνια ή διαφορετικά την προνεολιθική περίοδο υπήρξε καταφύγιο κυνηγών- τροφοσυλλεκτών που είχαν ως τροφή νάνους ιπποπόταμους και ελέφαντες, καθώς και άλλα ζώα. Αυτό άλλωστε επιβεβαιώνει και η αρχαιολογική σκαπάνη που έλαβε χώρα το 1989 και αποκάλυψε, εκτός από ανθρώπινα οστά, οστά 500 νάνων ιπποπόταμων, τριών νάνων ελεφάντων, ενός ελαφιού, ενός αγριογούρουνου, και άλλων ζώων. Επιπρόσθετα, αναβρέθηκαν εργαλεία και κοσμήματα της ίδιας περιόδου. Αξιοσημείωτο είναι, όπως επισημαίνει η προαναφερόμενη πηγή, πως ο Αετόκρεμμος είναι η μοναδική περιοχή της Κύπρου όπου οι κάτοικοι της συνδέονται με νάνους ιπποπόταμους και ελέφαντες.
Ιδιαίτερα ενδιαφέροντα είναι τα στοιχεία που παραθέτει το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και Ενημέρωσης για τους ιπποπόταμους που έζησαν εκείνη την εποχή στο Ακρωτήρι. Φαίνεται πως έζησε στο χωριό ένας μεγάλος αριθμός ιπποπόταμων που λόγω των συνθηκών του νησιού, το ύψος τους δεν ήταν περισσότερο από 75 εκατοστά και μπορούσαν να ζουν και έξω από το νερό, στη χαμηλή βλάστηση της περιοχής. Η αποικία των ιπποπόταμων στο Ακρωτήρι ήταν πιθανότατα η τελευταία που έζησε στο νησί, μια και δεν ανευρέθηκαν οστά μεταγενέστερης περιόδου. Η εξάλειψη της τελευταίας αποικίας ιπποπόταμων συνδέεται με την άφιξη των πρώτων κατοίκων στην περιοχή, αφού οι τελευταίοι χρησιμοποιούσαν το κρέας των ιπποπόταμων για τροφή, το δέρμα τους για ένδυση και τα κόκαλά τους συνήθως για εργαλεία.
Η ανασκαφική δραστηριότητα στην περιοχή κατέδειξε πως εξακολούθησε να είναι κατοικημένη και τα χρόνια που ακολούθησαν. Είναι χαρακτηριστικό πως σε πολλά σημεία της περιοχής έχουν ανακαλυφθεί αρχαιολογικοί χώροι από διάφορες περιόδους, όπως της ελληνιστικής, της ρωμαϊκής, της βυζαντινής και παλαιοχριστιανικής περιόδου. Ένας από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους είναι αυτός της Λάμνιας της ελληνιστικής περιόδους, ενώ μεγάλης αρχαιολογικής σημασίας θεωρούνται τα ευρήματα που ανευρέθηκαν στις νότιες ακτές του Ακρωτηρίου και αφορούν στους 1500 λαξευτούς τάφους τόσο της ρωμαϊκής όσο και της ελληνιστικής περιόδου. Επιπρόσθετα, μια πιο πρόσφατη αρχαιολογική ανασκαφή έφερε στο φως ένα σημαντικό λατρευτικό οικοδόμημα της πρωτοβυζαντινής περιόδου.
Τέλος, πρέπει να αναφερθεί πως στο χωριό υπάρχουν, εκτός από αρχαιολογικοί χώροι, πολλοί χώροι λατρείας και άλλα μνημεία νεότερης εποχής. Παραδείγματος χάρη, το Μοναστήρι του Αγίου Νικολάου των Γάτων που ανάγεται στην πρωτοβυζαντινή περίοδο, αλλά και οι εκκλησίες του Αγίου Δημητριανού και της Παναγίας της Γαλακτοτροφούσας, κτίσματα του 12ου αιώνα.
Πηγές: Αρχείο Κοινοτικού Συμβουλίου Ακρωτηριού
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, τ. 1, εκδόσεις Φιλόκυπρος, Λευκωσία 1987
Ιστοσελίδα Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και Ενημέρωσης Ακρωτηρίου:www. akrotirienvironment.com
|